Previous PL TOC View on GitHub PDF EN CS ES PL SK Next PL

Czapka stożkowa

Keywords: stereometria, stożek

Ośmioletnia Ania chce pójść na dziecięcy karnawał w kostiumie białej damy, który będzie zawierał biały kapelusz w kształcie stożka. Rodzice skorzystali z okazji, aby poćwiczyć z Anią wyobraźnię geometryczną i postanowili zrobić z nią kapelusz zamiast go kupować. > Zadanie. Anna i jej matka ustaliły za pomocą taśmy mierniczej, że obwód głowy Anny wynosi 52 cm. Wspólnie ustaliły, że kapelusz będzie miał 30 cm wysokości. W jaki sposób stworzą kapelusz?

Rozwiązanie. Wierzchołek jest utworzony przez boczną powierzchnię stożka, gdzie znamy obwód podstawy \(o\) (52 cm) i wysokość stożka \(v\) (30 cm). Nierozwinięta powierzchnia boczna stożka jest wtedy sektorem kołowym o nieznanym promieniu \(s\) (rozmiar boku stożka) i nieznanym kącie środkowym \(\varphi\). Musimy obliczyć te dane. Ponadto wiemy, że długość łuku sektora kołowego jest równa obwodowi \(o\).

Rysunek 1. Czapka stożkowa

Najpierw obliczamy promień podstawy \(r\) na podstawie obwodu podstawy, a następnie długość boku \(s\), korzystając z twierdzenia Pitagorasa.

\[ r = \frac{o}{2\pi} = \frac{52}{2\pi} \doteq 8{,}28\,\text{cm} \]

\[ s = \sqrt{v^2 + r^2} = \sqrt{30^2 + 8{,}28^2} \doteq 31{,}12\,\text{cm} \]

Teraz określamy kąt \(\varphi\). Najpierw obliczamy obwód \(O\) całego okręgu o promieniu \(s\), otrzymując

\[ O = 2\pi s \doteq 195{,}53 \,\text{cm}. \]

Następnie wykorzystujemy bezpośrednią proporcjonalność między długością łuku tego okręgu a odpowiednim kątem środkowym, aby obliczyć kąt \(\varphi\):

\[ \varphi = \frac{o}{O}\cdot 360^{\circ} = \frac{52}{195{,}53}\cdot 360^{\circ} \doteq 95^{\circ}44'. \]

Annie i jej rodzice tworzą kapelusz z okrągłego sektora o przybliżonym promieniu 31 cm i kącie środkowym wynoszącym w przybliżeniu \(96^{\circ}\).